Μετά την Ιρανική Επανάσταση, ή αλλιώς γνωστή ως Ισλαμική επανάσταση, και την πτώση της ιρανικής μοναρχίας, το Ιράν έγινε το 1979 θεοκρατική ισλαμική δημοκρατία με ιδρυτή της τον εξόριστο μέχρι τότε Αγιατολάχ Χομεϊνί , ο οποίος στη συνέχεια καθιερώθηκε και ως ο ανώτατος θρησκευτικός και πολιτικός ηγέτης.
Ο Ρουχολάχ Μουσαβί Χομεϊνί παρέμεινε στο αξίωμα μέχρι τον θάνατό του, σε ηλικία 89 ετών, τον Ιούνιο του 1989. Τότε τον διαδέχτηκε ο σημερινός ανώτατος ηγέτης Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, που εκείνη την περίοδο ήταν ο πρόεδρος του Ιράν.
Σύμφωνα με το ιρανικό σύνταγμα, ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν έχει τον ρόλο αρχηγού του κράτους και έχει τον τελικό λόγο για τα πάντα – κουμάντο στη χώρα κάνει αυτός και όχι ο Πρόεδρος της χώρα. Οπότε, ο αιφνίδιος θάνατος του προέδρου Ραϊσί και πιθανότερου διαδόχου Χαμενεΐ, αφήνει μεν ένα κενό στη διαδοχή αλλά δεν πρόκειται να αλλάξει την διακυβέρνηση της χώρας, όποιος και να οριστεί νέος πρόεδρος.
Ίσως όμως ο διάδοχος του Χαμενεΐ να μην είναι υποχρεωτικά ο επόμενος πρόεδρος του Ιράν – που προκύπτει συνήθως από τις εθνικές εκλογές – αλλά κάποιος άλλος αξιωματούχος. Αυτό το ορίζει το «Συμβούλιο των Εμπειρογνωμόνων». Η μήπως από το παντοδύναμο «Συμβούλιο των Κηδεμόνων» (Φρουραρχικό Συμβούλιο);
Συμβούλιο των Εμπειρογνωμόνων
Η Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων αποτελείται από 86 «ενάρετους και πολυμαθείς» κληρικούς που εκλέγονται από το λαό κάθε οκτώ χρόνια, αφού πρώτα την λίστα των ονομάτων την εγκρίνει το «Συμβούλιο των Κηδεμόνων» (όπως συμβαίνει και στις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές στο Ιράν).
Στη συνέχεια, οι 86 πρέπει να εγκριθούν από τον Ανώτατο Ηγέτη του Ιράν, πριν από την είσοδό τους στο Συμβούλιο.
Οι Εμπειρογνώμονες – όταν έρθει η ώρα – εκλέγουν ένα από τα μέλη του Συμβουλίου στο αξίωμα του Ανώτατου Ηγέτη της χώρας.
Η Συνέλευση ωστόσο δεν έχει ποτέ φέρει αντίρρηση επισήμως σε οποιαδήποτε απόφαση του Ανώτατου Ηγέτη.
Συμβούλιο των Κηδεμόνων (Φρουραρχικό Συμβούλιο)
Το Συμβούλιο των Κηδεμόνων περιλαμβάνει δώδεκα νομομαθείς – εκ των οποίων οι έξι διορίζονται από τον Ανώτατο Ηγέτη και οι άλλοι 6 από τον επικεφαλής του δικαστικού σώματος, ο οποίος διορίζεται από τον Ανώτατο Ηγέτη και με τη σειρά του διορίζει τον πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου και τον Γενικό Εισαγγελέα του κράτους.
Το Συμβούλιο των Κηδεμόνων είναι εξουσιοδοτημένο να ερμηνεύει το Σύνταγμα και να αποφαίνεται για τη συμβατότητα των νόμων με το Ισλαμικό Δίκαιο.
Αν ένα νομοθέτημα κριθεί αντίθετο με τον ισλαμικό νόμο παραπέμπεται για αναθεώρηση στη βουλή.
Τέλος, το όργανο αυτό εξετάζει όσους επιθυμούν να είναι υποψήφιοι στις προεδρικές ή βουλευτικές εκλογές και αποφασίζει εάν μπορούν να συμμετάσχουν ή όχι.
Με απλά λόγια, όπως εξηγεί στο Reuters Ιρανός πολιτικός αναλυτής: Μέσω του Συμβουλίου των Φρουρών, ο ανώτατος ηγέτης εγκρίνει τους υποψηφίους Εμπειρογνώμονες, οι οποίοι δυνητικά θα τον διαδεχθούν, καθιστώντας τη εκλογική διαδικασία κάθε άλλο παρά ελεύθερη και δίκαιη.
