Κάπνισμα, κατάθλιψη και κακή διατροφή, αλλά και απομάκρυνση από τις υπηρεσίες υγείας που είναι απαραίτητες, είναι οι «παράπλευρες απώλειες» της πανδημίας στη χώρα μας, σύμφωνα με την φετινή πανελλαδική έρευνα υγείας Hellas Health.
Την έρευνα παρουσίασε ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ) και ομότιμος Καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ, Γιάννης Τούντας, ενώ χαιρετισμό απηύθηνε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) Ολύμπιος Παπαδημητρίου.
Σύμφωνα με την έρευνα που πραγματοποιήθηκε από την Metron Analysis σε 1.001 άτομα από τις 5-12 Νοεμβρίου, το 40% των Ελλήνων καπνίζει (το 9% όχι καθημερινά), ενώ το 2017 το ποσοστό των καπνιστών έφτανε το 37%.
Αντίστοιχα, το 38% του πληθυσμού έκανε λιγότερα απ΄όσα θα ήθελε τον τελευταίο μήνα λόγω συναισθηματικών προβλημάτων, όταν το αντίστοιχο ποσοστό του 2017 ήταν 35%. Επιπλέον, στο ίδιο διάστημα των 4 τελευταίων εβδομάδων ένιωθε απελπισμένο και μελαγχολικό, το 12% αρκετά συχνά, το 7% τις πιο πολλές φορές και το 2% πάντα.
Η κατάσταση έχει επηρεάσει και τις διατροφικές συνήθειες, καθώς έχει περιοριστεί η κατανάλωση λαχανικών και φρούτων. Συγκεκριμένα, διπλασιάστηκαν αυτοί που αποφεύγουν τα λαχανικά (το 12% δεν καταναλώνει καμία μερίδα λαχανικών την ημέρα έναντι 6% το 2017), το 54% καταναλώνει έως 1 μερίδα και μόνο το 34% καταναλώνει περισσότερες από 1,1 μερίδες την ημέρα, αντί για τουλάχιστον 2 μερίδες την ημέρα. Αντίστοιχα, το 12% δεν καταναλώνει καμία μερίδα φρούτων την ημέρα, έναντι 8% το 2017, το 48% καταναλώνει μέχρι 1 μερίδα και μόνο το 40% καταναλώνει περισσότερες από 1,1 μερίδες την ημέρα, αντί για τουλάχιστον 2 μερίδες την ημέρα.
Όσο γι΄ αυτούς που πάσχουν από κάποιο χρόνιο νόσημα, λόγω πανδημίας, το 3% αναγκάστηκε να διακόψει τη θεραπεία του, το 8% να την παρατείνει και το 5% να την αναβάλει.
Βασικές διαπιστώσεις
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τους εμβολιασμούς:
- Το 74% του ενήλικου πληθυσμού έχει εμβολιαστεί για την Covid-19, το 43% για τη γρίπη, το 25% για τον πνευμονιόκοκκο, το 14% για την ηπατίτιδα Β, το 11% για τον έρπητα ζωστήρα και το 10% για διφθερίτιδα, τέτανο, κοκκύτη.
- Το 88% από όσους έχουν ήδη εμβολιαστεί κατά της Covid-19 είναι διατεθειμένο να κάνει και την τρίτη δόση.
- Το 36% έχει εμβολιάσει τα παιδιά κατά της Covid-19.
- To 33% σκοπεύει να τα εμβολιάσει.
- Το 18% δηλώνει πως η πανδημία έχει επηρεάσει την απόφασή του για εμβολιασμό με άλλα εμβόλια εκτός του εμβολίου για τον κοροναϊό, θετικά σε ποσοστό 72% και αρνητικά σε ποσοστό 28%.
- Από όσους δεν έχουν εμβολιαστεί για πνευμονιόκοκκο ή γρίπη, το 56% δεν το θεωρεί απαραίτητο, το 24% είναι επιφυλακτικό με τα εμβόλια και το 20% δηλώνει αμέλεια.
- Το 36% έχει εμβολιάσει τα παιδιά κατά της Covid-19.
Κατάσταση υγείας
Το 38% δηλώνει εξαιρετική ή πολύ καλή υγεία (42% το 2017), το 37% καλή, το 23% μέτρια και το 2% κακή, ενώ το 17% αναφέρει πως ο ύπνος του επηρεάστηκε αρκετά και το 11% πολύ λόγω μελαγχολίας ή άγχους.
Χρόνια νοσήματα
Σε ότι αφορά τις χρόνιες παθήσεις:
- Το 55% αναφέρει την ύπαρξη χρόνιου νοσήματος. Το 16% αναφέρει υπέρταση, το 14% υπερχοληστερολαιμία, το 8% σπαστική κολίτιδα, το 8% αγχώδεις διαταραχές, το 7% οστεοαρθίτιδα ισχίου ή γόνατου, το 7% σακχαρώδη διαβήτη, το 6% κατάθλιψη και το 6% άσθμα.
- Το 40% αναφέρει ότι μεταξύ πρώτου συμπτώματος και έναρξης θεραπείας για κάποιο χρόνιο νόσημα από το οποίο πάσχει, μεσολάβησε διάστημα μεγαλύτερο από 6 μήνες.
- Το 22% αναφέρει ότι μεταξύ τελικής διάγνωσης και χορήγησης θεραπείας μεσολάβησε διάστημα μεγαλύτερο από 6 μήνες.
- Το 37% αναφέρει συμμετοχή στη διαδικασία λήψης απόφασης για τη θεραπεία (πάρα πολύ και αρκετά), ενώ το 23% καθόλου.
- Το 10% από τους χρόνιους πάσχοντες έχει απευθυνθεί σε συλλόγους ασθενών.
Υπηρεσίες υγείας
Η χρήση των υπηρεσιών υγείας δυσκόλεψε με την πανδημία. Αναλυτικά: 
- Το 11% αναφέρει πως τους τελευταίους 12 μήνες δεν έλαβε τις αναγκαίες θεραπευτικές ή/και διαγνωστικές υπηρεσίες που χρειάζονταν.
- Το 49% αναφέρει ως λόγο το κόστος, το 24% την απόσταση και το 23% την πανδημία.
- Το 46% επηρεάστηκε από την πανδημία ως προς την επιλογή μεταξύ δημόσιας ή ιδιωτικής ιατρικής υπηρεσίας.
- Υψηλά ποσοστά αναφέρονται για τη μέτρηση της χοληστερίνης (82%), του σακχάρου (81%), της αρτηριακής πίεσης (75%) στο σύνολο του δείγματος και τη διενέργεια καρδιογραφήματος (83%) στους άνω των 40 ετών, ενώ χαμηλά είναι τα ποσοστά για τη μέτρηση της οστικής πυκνότητας (58%) στους άνδρες άνω των 70 ετών και στις γυναίκες άνω των 65 ετών, καθώς και της αιματολογικής εξέτασης κοπράνων στους άνω των 45 ετών (27%).
- Το 21% των ανδρών ηλικίας 50-75 ετών δεν έχει μετρήσει το PSA και το 56% δεν έχει κάνει δακτυλική εξέταση για καρκίνο του προστάτη.
- Το 9% των γυναικών ηλικίας 21-65 ετών δεν έχει κάνει τεστ Παπανικολάου, το 8% των γυναικών ηλικίας 40-75 ετών δεν έχει κάνει μαστογραφία και το 10% δεν έχει κάνει ψηλάφηση μαστού από γιατρό.
Φάρμακα
- Το 51% δαπάνησε για φάρμακα τους τελευταίους 12 μήνες 10-50 ευρώ τον μήνα, το 11% 50-100 ευρώ, το 4% 100-200 ευρώ και το 1% 200-500 ευρώ τον μήνα.
- Το 29% ανησυχεί πολύ για τη δυνατότητά του να καλύψει το κόστος για συνταγογραφούμενα φάρμακα τα επόμενα δύο χρόνια και το 31% ανησυχεί λίγο.
- Το 24% αναφέρει πως η πληρωμή των φαρμάκων τους τελευταίους 12 μήνες αποτελεί σημαντικό πρόβλημα και το 28% μικρό πρόβλημα.
- Το 21% μείωσε την αγορά ειδών πρώτης ανάγκης προκειμένου να μπορέσει να αγοράσει συνταγογραφούμενα φάρμακα, το 10% πήρε λιγότερα φάρμακα από αυτά που του συνέστησε ο γιατρός και το 9% καθυστέρησε να εκτελέσει ή δεν εκτέλεσε συνταγή.
- Το 24% δεν γνωρίζει καθόλου τι είναι τα γενόσημα φάρμακα, το 11% λίγο και το 26% μέτρια.
- Το 32% δεν γνωρίζει ότι τα γενόσημα φάρμακα κοστίζουν τα 2/3 της τιμής των αντίστοιχων πρωτοτύπων.
Γενόσημα φάρμακα
- Το 17% δεν εμπιστεύεται καθόλου τα γενόσημα φάρμακα, το 12% λίγο και το 29% μέτρια.
- Το 6% είναι πολύ αρνητικό στη χρήση γενόσημων φαρμάκων, το 11% μάλλον αρνητικό και το 39% ούτε αρνητικό ούτε θετικό.
- Το 22% έχει ενημερωθεί για τα γενόσημα φάρμακα από τον φαρμακοποιό, το 20% από γιατρό γενικής ιατρικής, το 15% από τους οικείους και το 13% από γιατρό άλλης ειδικότητας.
- Το 34% θα προτιμήσει γενόσημο εάν η επιπλέον επιβάρυνση για το πρωτότυπο είναι μεγάλη, το 34% προτιμά το πρωτότυπο σε κάθε περίπτωση και το 22% πάντα προτιμά το γενόσημο.